Over de ontwikkelingen rond het verplicht stellen van de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen
In deze tijden van Covid-19 maatregelen is er een grote behoefte aan zekerheid. Op het gebied van arbeidsongeschiktheid is niet iedere ondernemer voldoende verzekerd voor de gevolgen van bijvoorbeeld een bedrijfsongeval of letsel.
Om deze reden wordt er in de politiek al enige tijd de discussie gevoerd of er een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor ondernemers verplicht gesteld moet worden. De sociale partners en zelfstandigenorganisaties zijn van mening dat er van voldoende dekking en van een betaalbare premie sprake moet zijn.
AOV-voorstel
Op dinsdag 3 maart jl. presenteerde de sociale partners (werkgevers- en werknemersorganisaties) en zelfstandigenorganisaties, waaronder FNV Zelfstandigen een Arbeidsongeschiktheidsverzekerings-voorstel (AOV-voorstel) aan minister Koolmees. Dit aangezien in het pensioenakkoord van 2019 is besloten dat de zelfstandigen verplicht verzekerd moeten zijn. Wat staat er in dit voorstel en hoe beïnvloedt dit uw organisatie?
Arbeidsongeschiktheid en ZZP
De positie van de ZZP’er is veranderd door het Pensioenakkoord 2019. Niet alleen is het zo dat de ZZP’er zelf het pensioen op de pensioendatum als geheel bedrag kan opnemen, maar er zijn ook gevolgen voor het verzekeren van de arbeidsongeschiktheid. Dit houdt in dat de zelfstandigen verplicht worden een AOV-verzekering af te sluiten, zodat de risico’s niet door de samenleving gedragen te hoeven worden. In de huidige regelgeving is het zo dat wanneer een ZZP’er arbeidsongeschikt wordt, deze geen recht heeft op ZW aangezien er geen premieopbouw is. Het risico is dat als de ZZP’er geen inkomsten meer heeft, deze uiteindelijk aanspraak moet maken op de bijstand. In tijden van het Covid-19 virus worden er noodmaatregelen genomen door de Rijksoverheid, waardoor onder meer de regels voor het maken van aanspraak op een bijstandsuitkering worden versoepeld. Dit zijn slechts tijdelijke regelingen en deze zijn niet specifiek voor het geval van arbeidsongeschiktheid. Het doel van het voorstel is dat de ZZP’ers zich verplicht verzekeren bij een private verzekeraar.
Inkomstenzekerheid
Het AOV-voorstel bevat de volgende onderdelen inkomstenzekerheid voor de zelfstandigen. De plannen worden opgesteld door de Stichting van Arbeid. Een uitkering zal maximaal € 1.650 bruto bedragen, een inkomensafhankelijke premie heeft dan een maximum van € 200 bruto per maand. De uitkering is maximaal een minimumloon met een wachttijd van 6 maanden, 12 maanden of 24 maanden. Er geldt een vrijstelling bij de eigen verzekering, als de zelfstandige reeds AOV-verzekerd was. De minimumstandaard is de UWV-AOV en de regeling wordt uitgevoerd door het UWV. De Belastingdienst wordt verantwoordelijk voor het innen van de maandelijkse premies per invoerdatum 2024. Het AOV-voorstel heeft daarbij het belangrijkste voordeel dat de oplopende kosten van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen niet op de publieke gelden worden afgewenteld, zoals voorheen het geval was bij de WAZ (Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen). De nadelen van het AOV-voorstel zijn dat gezonde zelfstandigen er waarschijnlijk de voorkeur aan geven om particulier te verzekeren. Wanneer een zelfstandige dus aantoont dat de eigen verzekering aan de UWV-AOV voorwaarden voldoet dan volstaat de private verzekering, met als nadeel een minder solidaire dekking dan bij een publieke verzekering.
Zekerheid volgt
De vraag is of de commotie over het wetsvoorstel niet voor een groot deel een storm in een glas water is. Het voorstel is allereerst nog niet officieel aangenomen door de minister, het definitieve voorstel zal naar verwachting medio 2020 volgen. Daarnaast zal de verplichte AOV-verzekering niet zien op een gehele zekerheid, zoals in de publieke sector of de duurdere private verzekeringspakketten. Het zal naar verwachting slechts een uitgeklede AOV-verzekering worden. Zoals gezegd zal er medio 2020 meer bekend worden over de ontwikkelingen. De praktijk zal dan na de aanname van het wetsvoorstel het antwoord op de volgende vraag moeten uitwijzen: Zorgt de verplichte AOV-verzekering voor voldoende zekerheid bij arbeidsongeschiktheid van een zelfstandige ondernemer? We gaan het zien.